پیشینه تاریخی مبارزه علمای استان البرز با صهیونیسم

خبرگزاری ایسنا:  امام خمینی (ره) چند ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ابتکاری ماندگار، آخرین جمعه ماه رمضان را به عنوان روز قدس نامگذاری کرد تا موضوع فلسطین به عنوان یکی از مهمترین مسائل جهان اسلام همیشه در اولویت کشورهای اسلامی باشد.

به همین مناسبت گذری کوتاه بر صهیونیسم، تشکیل رژیم اسرائیل و روابط ایران با رژیم صهیونیستی داشته‌ایم و در آخر هفت نفر از روحانیونی که پیش از انقلاب اسلامی مبارزاتی با موضوع صهیونیسم داشته‌اند پرداخته‌ایم.

حسین عسکری نویسنده و البرزپژوه در یادداشتی برای ایسنا نوشت:

در اواخر قرن نوزدهم میلادی، یهودیان اروپا که از پراکندگی و فروپاشی جامعه کوچک مذهبی خود بیمناک بودند، اندیشه‌ای را شکل دادند که پیش از این، سابقه سیاسی در دین یهودیت نداشت و نام آن را «صهیونیسم» گذاشتند. صهیون نام تپه‌ای در بیت المقدس است که به باور یهودیان، محل استقرار تخت پادشاهی حضرت سلیمان، یکی از پیامبران بنی اسرائیل بوده است.

صهیونیست‌ها به دنبال ایجاد کشوری یهودی نشین در خاک فلسطین بودند. تئودور هرتسل مجارستانی، از پیشتازان این عقیده بود. در  ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۷، بن گوریون از صهیونیست‌های باسابقه با حمایت آمریکا و انگلیس، تشکیل رژیم اسرائیل در خاک فلسطین را اعلام کرد و خود به عنوان اولین نخست وزیر آن شناخته شد.

محمد ساعد نخست وزیر وقت حکومت پهلوی در ۲۳ اسفند ۱۳۲۸، اسرائیل را به صورت مشروط به رسمیت شناخت. این کار او با واکنش منفی مردم و روحانیت مواجه شد. در پی این مخالفت‌ها، در ۱۵ تیر ۱۳۳۰ دولت دکتر محمد مصدق ضمن قطع ارتباط، به رسمیت شناختن اسرائیل را پس گرفت اما پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، روابط حکومت پهلوی و اسرائیل از سر گرفته شد و در زمینه‌های مختلف به طور نیمه رسمی گسترش یافت. از اواسط دهه ۱۳۳۰ حکومت پهلوی برای تقویت دستگاه امنیتی تازه تأسیس خود رو به اسرائیل آورد و ساواک و موساد همکاری‌های بسیاری نزدیکی با هم داشتند. در نهایت، با پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، سفارت اسرائیل در تهران تعطیل و به سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) واگذار شد.

گروهی از علما و روحانیون البرزی در دوره حکومت پهلوی با صهیونیسم و دولت اشغالگر اسرائیل مبارزه کرده‌اند که در این نوشتار به معرفی کوتاه هفت تن از آنان پرداخته می‌شود:

۱. آیت الله سید ابوالحسن رفیعی طالقانی قزوینی (درگذشت ۱۳۵۳) از مجتهدان مخالف حکومت پهلوی و استاد فلسفه امام خمینی بود که در سخنرانی‌ها و نوشته‌هایش، علیه تشکیل کشور غیرقانونی اسرائیل اعتراض می‌کرد و نسبت به خطر صهیونیسم هشدار می‌داد.

۲. شیخ علاءالدین علوی شهیدی (درگذشت ۱۳۵۳) از حکیمان معاصر بود که با سرودن شعری بلند در ۳۰ مرداد ۱۳۴۸، به آتش سوزی عمدی مسجد الاقصی توسط صهیونیست‌ها اعتراض کرد.

۳. آیت الله سید محمود علایی طالقانی (درگذشت ۱۳۵۸) با جمع‌آوری کمک‌های مالی برای گروه‌های مبارز فلسطینی همانند سازمان الفتح در سال ۱۳۴۲، جمع‌آوری فطریه برای مجاهدان فلسطینی در سال‌های ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹ و برگزاری آیین درگذشت جمال عبدالناصر (رییس جمهور ضد اسرائیلی مصر) در سال ۱۳۴۹ در مسجد هدایت تهران، با صهیونیسم و رژیم اشغالگر فلسطین مقابله می‌کرد.

۴. شیخ حسن صالحی (درگذشت ۱۳۵۹) قرآن پژوه و از روحانیون مبارز حوزه علمیه کربلا بود. او به هنگام تشکیل رژیم غاصب صهیونیستی در فلسطین، سخنرانی‌های افشاگرانه‌ای ایراد کرد.

۵. آیت الله شیخ محمد رفیعی طالقانی (درگذشت ۱۳۶۲) نخستین امام جمعه طالقان پس از پیروزی انقلاب اسلامی و مبارز سیاسی در دوره حکومت پهلوی بود. او علی‌رغم تاکید حکومت پهلوی بر عدم انتقاد از رژیم اشغالگر فلسطین، در کتابی که در سال ۱۳۴۲ نوشته، همزمان از حکومت پهلوی و صهیونیسم انتقاد کرده است.

۶. آیت الله حاج شیخ حسین تقوی اشتهاردی (درگذشت ۱۳۷۹) از شاگردان امام خمینی بود که در یکی از نوشته هایش، از واگذاری زمین‌های زراعی مرغوب منطقه بویین زهرا (قزوین) به اسرائیلی‌ها در دوره حکومت پهلوی انتقاد کرده است.

۷. شیخ مصطفی رهنمایی مشهور به رهنما (درگذشت ۱۳۹۲) روحانی مخالف حکومت پهلوی و از پیشگامان حمایت از فلسطین بود. صدور اعلامیه اعتراضی در به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی حکومت پهلوی در سال ۱۳۳۱ و جمع‌آوری کمک‌های مالی برای مبارزان فلسطینی در سال ۱۳۴۸ و ارسال آن از طریق سفیر وقت مصر در تهران، از جمله فعالیت‌های ضد صهیونیستی او به شمار می‌رود.

- جهت آشنایی بیشتر با زندگی و اندیشه علمای البرزی مخالف صهیونیسم در دوره حکومت پهلوی رجوع کنید به: علمای مجاهد استان البرز، حسین عسکری، کرج: نشر شاهدان البرز، چاپ سوم، ۱۳۹۸.